Trầm cảm sau sinh là gì? Tìm hiểu về tình trạng trầm cảm sau sinh ở nữ giới

    Chứng trầm cảm ở thai phụ sau sinh đang có xu hướng gia tăng và nó đã gây nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe, tinh thần lẫn thể chất của người mẹ. Vì thế, bài viết dưới đây sẽ thông tin cụ thể về vấn đề trầm cảm sau sinh là gì? Tìm hiểu về tình trạng trầm cảm sau sinh ở nữ giới. Nhằm giúp thai phụ có thể nhận biết, điều chỉnh, phòng tránh và điều trị bệnh sớm, kịp thời.

Hiểu trầm cảm sau sinh là như thế nào?

Theo số liệu thống kê, với phụ nữ sau sinh là nhóm đối tượng thường gặp chứng bệnh trầm cảm sau khi sinh với tỉ lệ chiếm khoảng từ 10% đến 20%. Con số này cho thấy chứng trầm cảm đối với sản phụ ngày càng gia tăng và cần được quan tâm. 

Trầm cảm sau sinh đó là tình trạng rối loạn cảm xúc của người phụ nữ sau sinh

Theo nhà chuyên gia tâm lý học cho biết, trầm cảm sau sinh được hiểu đó là tình trạng rối loạn cảm xúc của người phụ nữ sau quá trình sinh con. Nếu sau sinh người mẹ thường có những cảm xúc tiêu cực của chứng trầm cảm như: mệt mỏi, tức giận, buồn chán, đau khổ…. Mức độ nặng hơn thấy hoang tưởng, tuyệt vọng, ám ảnh, mất niềm tin và bản thân, không thể kiểm soát được hành vi, suy nghĩ. Nên gây ra nhiều ảnh hưởng, tác động tiêu cực lớn đến sức khỏe tinh thần của người mẹ và thậm chí là con trẻ.

Với trường hợp, mắc chứng trầm cảm có triệu chứng nhẹ, người mẹ có thể sẽ tự vượt qua và khỏi bệnh khi người mẹ có lối sống thay đổi lạc quan, vui vẻ hơn. Nhưng nếu bệnh đã diễn tiến nặng, cần phải được điều trị với chuyên gia tâm lý phù hợp càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân thường gặp dẫn đến trầm cảm sau sinh

Đến hiện tại vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân dẫn đến chứng trầm cảm sau khi sinh. Vì đây là chứng bệnh tâm lý, nên ở mỗi người bệnh sẽ do mỗi yếu tố khác nhau tác động như: Tinh thần, tâm lý, thể chất, môi trường, sức khỏe… Cụ thể dưới đây là một số yếu tố phổ biến, thường gặp dẫn đến chứng bệnh trầm cảm:

Nguyên nhân thường gặp dẫn đến trầm cảm sau sinh

Do từng có sử trầm cảm

Đây chính là một trong những yếu tố phổ biến gây chứng bệnh trầm cảm sau sinh ở thai phụ. Theo đó, người phụ nữ đã từng mắc chứng trầm cảm trước, trong mang thai hoặc đã từng bị trầm cảm ở lần sinh trước. Lúc này, bạn sẽ có nguy cao cơ tái phát bệnh trở lại hơn so với người bình thường.

Do yếu tố cảm xúc tiêu cực

Sau sinh có nhiều yếu tố khác tác động, dẫn đến khiến thai phụ có tâm lý tiêu cực sau sinh như: Cơ thể có sự thay đổi, mang thai và sinh con ngoài ý muốn, thiếu sự quan tâm – chia sẻ từ chồng và gia đình, áp lực từ mọi điều, thiếu kinh tế… Sức khỏe thai phụ kém, chưa hồi phục sau sinh… đó đều là những yếu tố khiến cảm xúc của các mẹ sau sinh bị tiêu cực, buồn bã, tức giận, chán nản, có lỗi… và cuối cùng gây trầm cảm sau sinh.

Do nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi đột ngột

Trong quá trình mang thai, cả hai nồng độ hormone estrogen và progesterone đều ở mức cao. Nhưng sau khi sinh, 2 nồng độ này sẽ giảm mạnh đột ngột. Điều này cũng sẽ trở thành yếu tố gây ảnh hưởng không tốt đến tâm lý. Kiểu tương tự như việc căng thẳng, thay đổi tâm trạng do hormone thay đổi ở mỗi chu kỳ kinh nguyệt nhưng tình trạng này lại nghiêm trọng và kéo dài hơn.

Do sự mệt mỏi

Đây cũng là một trong những yếu tố chính có gây hưởng và gây ra chứng trầm cảm sau sinh. Vì sau sinh cơ thể người mẹ cần thời gian nghỉ ngơi, phục hồi, để lấy lại năng lượng và sức khỏe. Nhưng trong thời gian này, các mẹ lại không có thời gian nghỉ ngơi, phải vừa làm việc, vừa chăm sóc con… thì đó sẽ trở thành nguyên nhân dẫn đến chứng trầm cảm cho các mẹ sau sinh.

Do yếu tố cuộc sống, gia đình

Mang thai và sinh con đó là giai đoạn vô cùng quan trọng của người phụ nữ. Do đó, họ phải đối mặt với nhiều áp lực tinh thần. Thế nên, nếu không có sự giúp đỡ, chia sẻ từ người chồng, gia đình… thì nguy cơ sản phụ trầm cảm sau sinh sẽ cao. Hoặc nếu trong cuộc sống người mẹ sau sinh còn gặp phải những biến cố lớn như người thân bệnh nặng, mất… Lúc này áp lực với người mẹ tăng cao hơn, chứng trầm cảm sẽ tăng nặng hơn.

Dấu hiệu nhận biết và đối tượng dễ mắc chứng trầm cảm sau sinh cần biết

Để có thể điều trị bệnh kịp thời cũng như có thể phòng tránh bệnh tốt nhất. Mọi người, nhất là chị em thai phụ cần nắm rõ những dấu hiệu bệnh và nhóm đối tượng nào dễ mắc bệnh.

Dấu hiệu nhận biết chứng trầm cảm

Thai phụ sau sinh nếu nhận thấy có những dấu hiệu, biểu hiện bất thường dưới đây, thì cần suy nghĩ về khả năng bản thân đã mắc phải chứng bệnh trầm cảm sau sinh.

◈ Có những thay đổi về cảm xúc, cảm xúc trở nên bất thường, giận dữ, mất kiểm soát

◈ Tâm trạng buồn đột ngột không hiểu lý do, vô vọng, tuyệt vọng, trống rỗng hoặc thấy quá căng thẳng, suy tư với mọi chuyện xung quanh kể cả việc chăm sóc con.

◈ Khóc nhiều, khóc cách thường xuyên, nhưng lại không hiểu được lý do tại sao mình khóc.

◈ Luôn có cảm giác lo lắng, sợ hãi, tự tạo áp lực lên chính mình.

◈ Ăn rất ít, không muốn ăn hoặc có trường hợp mẹ bị trầm cảm sau sinh lại ăn rất nhiều.

◈ Bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc nhưng đôi khi lại ngủ quá nhiều.

◈ Không quan tâm, không tin tưởng vào bản thân.

◈ Ngại tiếp xúc với tất cả mọi người kể cả người thân, thậm chí không muốn gần gũi với con.

◈ Xuất hiện những suy nghĩ vô cùng tiêu cực, có thể tự làm tổn thương chính bản thân mình và con.

Nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc chứng trầm cảm sau sinh

Với đối tượng được liệt kê dưới đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm sau khi sinh cao hơn so với những đối tượng khác như:

◈ Người đã từng có tiền sử bệnh trầm cảm sau khi sinh hoặc có tiền sử bệnh trầm cảm trước đây.

◈ Trẻ vị thành niên (dưới 18 tuổi) mang thai, hay mang thai ngoài ý muốn.

◈ Thai phụ trong quá trình mang thai và sinh con trải qua nhiều khó khăn, căng thẳng, áp lực.

◈ Thai phụ bị thiếu sự san sẻ, đồng cảm từ người chồng và gia đình.

◈ Những chị em sống trong môi trường nhiều mâu thuẫn, tiêu cực.

◈ Người từng có những biến cố lớn trong thai kỳ như sảy thai, thai chết lưu…

** Xem thêm: Bảng cân nặng thai nhi chuẩn WHO mẹ bầu cần tham khảo

Liệu chứng trầm cảm sau sinh có nguy hiểm không, gây ra tác hại gì?

Căn bệnh này đã được cảnh báo trong nhiều thập kỷ nay. Vì chứng bệnh gây ra nhiều tác động tiêu cực, xấu đến sức khỏe của mẹ, trẻ em và cả người thân trong gia đình. Cụ thể:

Trầm cảm sau sinh gây ra nhiều tác hại khôn lường

Đối với phụ nữ sau sinh

Nếu chứng trầm cảm sau sinh kéo dài và không được điều trị kịp thời, hiệu quả sẽ chuyển biến đến giai đoạn rối loạn trầm cảm mãn tính, thậm chí có thể phát triển thành bệnh tâm thần. Theo đó, khi mắc bệnh thường gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho chị em như:

◈ Không thể có đủ năng lượng để sinh hoạt, chăm sóc con cái.

◈ Đôi khi có thể làm hại đến cả con của mình

◈ Có nguy cơ tự làm bản thân tổn thương hoặc tự tử.

Đối với trẻ có mẹ mắc bệnh trầm cảm sau sinh

Trẻ có mẹ mắc bệnh trầm cảm thường phải đối mặt và bị ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển hành vi và cảm xúc như sau:

◈ Trẻ có những hành vi vô cùng bất thường và rất dễ bị kích động hơn so với những trẻ bình thường khác.

◈ Trẻ chậm phát triển hơn về ngôn ngữ và cả về vấn đề học tập. Thậm chí trẻ khó thích nghi với môi trường, khó hòa nhập với cộng đồng…

◈ Các vấn đề liên kết giữa mẹ và con bị ảnh hưởng nặng nề. Từ đó, khiến trẻ có nhiều những cảm xúc tiêu cực khác.

Đối với gia đình có người bị trầm cảm

Với gia đình có người bị trầm cảm sau sinh tất nhiên sẽ gây ra nhiều tác động không tốt đến cảm xúc của các thành viên trong gia đình, nhất là người bố (người chồng). Một khi những căng thẳng trong gia đình kéo dài, liên tục gây ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và cả hạnh phúc gia đình.

Cách điều trị bệnh trầm cảm sau sinh ở các mẹ hiệu quả

Theo bác sĩ chuyên khoa cho biết, chứng bệnh trầm cảm sau khi sinh hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện và can thiệp sớm. Do đó, khi nhận thấy thai phụ sau sinh có dấu hiệu bất thường của chứng trầm cảm, gia đình hoặc chồng nên đưa họ đến gặp các bác sĩ chuyên gia tâm lý để có hướng điều trị phù hợp và hiệu quả. Cụ thể, hiện có một số phương pháp điều trị chứng trầm cảm sau sinh được áp dụng phổ biến như sau:

Bệnh trầm cảm sau sinh chuyển biến nặng sẽ kết hợp dùng thêm thuốc đặc trị

Tham vấn tâm lý từ chuyên gia tâm lý

Khi mẹ có những dấu hiệu của bệnh trầm cảm ở giai đoạn nhẹ, hãy đến và gặp các bác sĩ chuyên khoa tâm lý ngay. Chính họ sẽ tư vấn và sử dụng các liệu pháp hành vi, nhằm giúp mẹ có thể nhận ra những vấn đề bản thân đã đang gặp phải. Từ đó, sớm khắc phục – điều chỉnh dần những hành vi, suy nghĩ tiêu cực. 

Điều trị trầm cảm sau sinh bằng thuốc

Sau quá trình thăm khám theo dõi những triệu chứng bất thường của chứng trầm cảm ở mẹ để giúp bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán bệnh chính xác tình trạng hơn. Sau đó, sẽ chỉ dụng người bệnh dùng một số thuốc điều trị như: Thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần… Những loại thuốc này có tác dụng giúp điều chỉnh tâm trạng và hỗ trợ kiểm soát não bộ.

Tuy nhiên, cách điều trị bệnh trầm cảm sau sinh bằng thuốc có thể gây một vài tác dụng phụ không tốt, nếu chị em dùng thuốc không đúng liều lượng quy định hoặc do quá lạm dụng. Do đó, khi điều trị bệnh trầm cảm bằng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ đúng với những chỉ định, hướng dẫn điều trị từ bác sĩ.

Nhờ sự hỗ trợ từ người thân

Người bệnh và người thân trong gia đình luôn là yếu tố quan trọng đóng vai trò chính trong quá trình điều trị bệnh trầm cảm sau sinh. Do đó, người chồng người thân cần và nên đồng hành, động viên, đồng cảm, chia sẻ bớt những gánh nặng, áp lực mà người mẹ đang gánh phải. Điều đó, sẽ giúp các mẹ sẽ nhanh chóng vượt qua căn bệnh này.

Bên cạnh đó, Người bệnh cũng cần lắng nghe cơ thể mình, tránh căng thẳng, mệt mỏi. Đồng thời, phải tin tưởng ở bản thân kết hợp với sự kiên nhẫn để các triệu chứng bệnh sẽ dần cải thiện.

Như vậy có thể thấy rằng trầm cảm sau sinh là một chứng bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả, an toàn nếu phát hiện bệnh sớm và được điều trị kịp thời. Thế nên, tốt nhất khi nhận thấy bản thân hoặc phát hiện có những dấu hiệu bất thường về hành vi và cảm xúc cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh càng sớm càng tốt.

Mong qua bài viết trầm cảm sau sinh là gì? Tìm hiểu về tình trạng trầm cảm sau sinh ở nữ giới đã giúp chị em có thêm nhiều kiến thức về bệnh thật sự hữu ích. Từ đó, có thể phát hiện, điều trị, phòng tránh bệnh tốt. Nếu người bệnh vẫn còn điều gì thắc mắc hãy gọi đến [sodt] hoặc nhấp vào khung chat >>Tư Vấn Trực Tuyến<< để được bác sĩ chuyên khoa tại Phòng Khám Đa Khoa Hữu Nghị giải đáp, tư vấn cụ thể hơn và hoàn toàn miễn phí.